6° BCK ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ

Μια κινηματογραφική εμπειρία που γιορτάζει τον ζωντανό κόσμο των σύγχρονων ελληνικών ταινιών μικρού μήκους, οι οποίες εξερευνούν την πολυδιάστατη φύση του παιχνιδιού στον ελληνικό πολιτισμό και την κοινωνία. Από την παιχνιδιάρικη αλληλεπίδραση των συναισθημάτων μέχρι την ευφυή δημιουργικότητα που διαπλέκεται μέσα από την αφήγηση, αυτή το πρόγραμμα αναδεικνύει τις απεριόριστες δυνατότητες της έκφρασης και της ερμηνείας. Καθώς ξεκινούμε αυτό το κινηματογραφικό ταξίδι, σας προσκαλούμε να αγκαλιάσετε την ποικιλία των αφηγημάτων και τις έξυπνες ανατροπές που αποκαλύπτει το θέμα του “παιχνιδιού” μπροστά μας.

Βυθιστείτε σε ένα μοναδικό κινηματογραφικό ταξίδι ενός επιμελημένου προγράμματος σύγχρονων βωβών ταινιών και μιας ζωντανής περφόρμανς ηχητικών τοπίων και κειμένων. Η συνέργεια μεταξύ των βωβών εικόνων και των παλλόμενων ρυθμών της πειραματικής μουσικής θα σας μεταφέρει σε μια σφαίρα όπου τα συναισθήματα αντηχούν με και χωρίς λόγια, δημιουργώντας μια αξέχαστη αισθητηριακή εμπειρία που συνδυάζει το αναλογικό με το ψηφιακό.

Τα Coated Spirits είναι μια κολεκτίβα που συγκαλείται υπό τη [φαντασματολογική] επιρροή κειμένου-εικόνας-ήχου. Συστάθηκε το 2022 από τους Γιάννη Ανδρονικίδη και Βαγγέλη Γκουντώνη, με στόχο τη διερεύνηση των «φαντασματολογικών συν-αισθήσεων» του ήχου στον κινηματογράφο – «των αιχμηρά ανάγλυφων και σκιερών εκφράσεών τους» σε οπτικοακουστικά αρχειακά κανάλια. Η κολεκτίβα ανακινεί τα προηγούμενα μέσα από μια σειρά «ηχητικών αυτοβιογραφιών» στη ραδιοφωνική εκπομπή Video Club (2022–), που φιλοξενείται στο fade.radio.

Στο Homo Ludens ο Huizinga εξετάζει την έννοια του παιχνιδιού ως συστατικό στοιχείο πολλών εκφάνσεων του ανθρώπινου πολιτισμού, ακόμα και ως στοιχείο των αγώνων, των αντιπαραθέσεων και των πολέμων. Όμως, στη σύγχρονη εποχή μας το πεδίο των αντιπαραθέσεων μετατοπίζεται εκτός “κανόνων παιχνιδιού” προς τον “ολοκληρωτικό πόλεμο”.  Με αυτές τις άνισες μάχες έρχονται αντιμέτωποι οι ακτιβιστές του ντοκιμαντέρ, δίνοντας τους δικούς τους αγώνες ενάντια στην καταπίεση, την ανισότητα και την περιβαλλοντική καταστροφή του πλανήτη για ένα μέλλον με ελπίδα.

Στην αυτοβιογραφική αυτή ταινία μυθοπλασίας, ο νεαρός πρωταγωνιστής (μετανάστης 2ης γενιάς) και όλοι οι ήρωες της ταινίας (οι γονείς του, μετανάστες 1ης γενιάς, και τα δύο αδέλφια προσφύγων) αναζητούν το δικαίωμά τους στην ανθρώπινη ύπαρξη – και στο “παιχνίδι” που τη νοηματοδοτεί. Για τους νεαρούς ήρωες αυτό συνεπάγεται το δικαίωμα, ανάγκη και διεκδίκηση, και τελικά την ελευθερία να χορεύουν, να τραγουδούν, να φλερτάρουν, να ερωτεύονται, να δημιουργούν φιλίες, να απολαμβάνουν – ψυχικά και σωματικά – όλο το “παιχνίδι” της ζωής, ελεύθεροι, σε όλες του τις εκφάνσεις.  

«Χαρούμενοι είναι αυτοί που επιλέγουν, αυτοί που αποδέχονται να είναι οι επίλεκτοι,

οι όμορφοι ήρωες, οι όμορφοι άγιοι, οι τέλειοι δραπέτες.»

― Χούλιο Κορτάσαρ, Κουτσό

Στο Κουτσό, ο Αργεντινός Χούλιο Κορτάσαρ ανατινάζει τα όρια της γραμμικής αφήγησης και της λογικής, για να παραδοθεί στη φανταστική αταξία του λαού της λατινικής Αμερικής που επιμένει να ζει ονειρικά και αλληλέγγυα ενάντια στη νεκροπολιτική των εθνών-κρατών της. Οι ταινίες αυτού του προγράμματος, γεννημένες στην καρδιά της Βραζιλίας, της Βενεζουέλας και της Αργεντινής, ακροβατούν και αυτές στο κουτσό που σκιαγραφεί ο Κορτάσαρ. 

  Με το ένα πόδι σταθερά στις πολλαπλές ιστορίες αντίστασης της λατινικής Αμερικής και με το άλλο στον μαγικό ρεαλισμό της συλλογικής της φαντασίας, οι έξι ταινίες του προγράμματος, άλλοτε με πιο συμβατικά αφηγηματικά μέσα κινηματογράφησης και άλλοτε με αμιγώς πειραματική δομή, εξερευνούν το εδώ και το τώρα του να προσπαθείς να ζεις ως μουσικός του δρόμου, να πουλάς τα υπάρχοντά σου σε παζάρια για να βγάλεις τον μήνα, να είσαι έφηβ@ σε μια εργατική κατοικία ενός χωριού, να είσαι μια μεσήλικη λεσβία που θρηνεί τον χαμένο έρωτα, να βρίσκεις καταφύγιο και αγάπη στη συντροφιά των drag queens ενός από τα πιο ιστορικά γκέι κλαμπ της Βραζιλίας, να κατασκευάζεις από την αρχή έναν κόσμο ολόκληρο για να σε χωράει.

  Κουτσό, λοιπόν, για να φτιάξεις το δικό σου παιχνίδι. Κουτσό για να φτάσεις εκεί που θες, δια μέσω του τραύματος και με προορισμό, τελικά, τη διεκδίκηση του δικαιώματος να συν-βιώνεις και να ονειρεύεσαι.

«Υποθέτω ότι αυτό το προσωπικό κρυφτό δεν είναι ασυνήθιστο. 

Και μερικοί άνθρωποι είναι “αυτό” όλη τους τη ζωή – απελπιστικά “αυτό”».

– Τζον Στάινμπεκ, Ανατολικά της Εδέμ

Με ποιους τρόπους βρίσκει κανείς ξανά ή για πρώτη φορά τη δύναμη να φανταστεί ένα μέλλον που να τον εμπεριέχει; Σε αυτό το πρόγραμμα του BCK, κατοικούν κινηματογραφίστριες/-ες τόσο από τη Σκανδιναβία και τη βόρεια Ρωσία, όσο και από τα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο. Οι ταινίες τους συνομιλούν μέσω μιας νοητής γραμμής που σχεδιάζουν όλες τους – μια γραμμή που επιχειρεί να ιχνηλατήσει συγγένειες και ρήξεις μεταξύ του συλλογικού παρελθόντος και του παρόντος. 

  Πρόκειται για μια ιχνηλάτηση που εμπεριέχει πολύ μοναξιά (ή τον φόβο της), την αίσθηση του μη ανήκειν και, ορισμένες φορές, την πτώση. Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν παραδίνεται στη νοσταλγία. Αντίθετα, εμπλέκεται σε ένα παιχνίδι κρυφτού, καθώς το άτομο καλείται να περάσει μέσα από χρονικές ρωγμές που έχουν πια ξεχαστεί ή αποσιωπηθεί, να αφουγκραστεί τις αόρατες πτυχές τους και να (ξανα)βρει, επιτέλους, ένα καινούργιο ξέφωτο.

Πως αναπαρίστανται τα άτομα με αναπηρίες στη μεγάλη οθόνη; Προωθούνται θετικές εικόνες ή απλά καρικατούρες ανθρώπων που πρέπει κάποιος να τους λυπάται ή να τους αποφεύγει; Είναι αδύναμοι και ανίκανοι να υπάρξουν μόνοι τους, να δημιουργήσουν, να προκριθούν, να εργαστούν; Είναι ορατά στην κοινωνία μας τα άτομα με αναπηρίες; Αυτή η συλλογή ντοκιμαντέρ με ταινίες από όλο τον κόσμο “παίζει” με τα στερεότυπα που ακολουθούν τα άτομα με αναπηρίες, αναδεικνύει θετικές εικόνες ανθρώπων που συνήθως δεν είναι ορατοί στην καθημερινότητα μας και τους δίνει τη δυνατότητα να εκφράσουν μόνοι τους τις απόψεις τους. 

Για τρεις συνεχόμενες μέρες το ZOETROPE φιλοξενει την βιντεοεγκατάσταση PLAY-PAUSE-STOP: SCREENS IN LOOP, που συμπεριλαμβανει τέσσερις οθόνες με προγραμματα επιμελημένα από την ομάδα του BCK. Συνολικά προβάλλονται 35 ταινίες μικρού μήκους.

Για τρεις συνεχόμενες μέρες το ZOETROPE φιλοξενει την βιντεοεγκατάσταση PLAY-PAUSE-STOP: SCREENS IN LOOP, που συμπεριλαμβανει τέσσερις οθόνες με προγραμματα επιμελημένα από την ομάδα του BCK. Συνολικά προβάλλονται 35 ταινίες μικρού μήκους.

Για τρεις συνεχόμενες μέρες το ZOETROPE φιλοξενει την βιντεοεγκατάσταση PLAY-PAUSE-STOP: SCREENS IN LOOP, που συμπεριλαμβανει τέσσερις οθόνες με προγραμματα επιμελημένα από την ομάδα του BCK. Συνολικά προβάλλονται 35 ταινίες μικρού μήκους.

Το φιλμ μετριέται σε μέτρα, όχι σε χρόνο, για αυτό έχει την ικανότητα να σε μεταφέρει. Τα μέτρα του φιλμ τρέχουν στην γλώσσα της κινηματογραφικής μηχανής. Ενθουσίασε αυτή τη γλώσσα. Δωσ’ της καφενόλη, κρασί, βιταμίνες, δως της μαύρο τσάι, κι ασ’ την να τρέξει. Απ’ το φεγγάρι στους καουμπόηδες της Κολωνίας, σε μια γάτα που διαλέγει αριθμούς λόττο ή σε μια φίλη που σου φέρνει πατάτες σε μια δημόσια πισίνα ή βυθίσου απευθείας μέσα στο στόμα ενός κουνουπιού. Αυτός είναι ο κινηματογράφος της Dagie Brundert. Ένας κινούμενος κινηματογράφος ζωντανής ευεξίας.

Πώς άραγε βοηθάμε τα παιδιά να δημιουργήσουν τη δική τους μαθητική ταινία;

Πώς δημιουργούμε τις συνθήκες να εκφράσουν τις δικές τους σκέψεις;

Πώς αφήνουμε στην άκρη τα δικά μας θέλω για να φωτίσουμε τις δικές τους στιγμές;

Πώς ξεκινάμε από μια ιδέα και χτίζουμε μια ιστορία που θα γίνει σενάριο;

Πώς επιλέγουμε αν θα κινηθούμε με όρους ντοκιμαντέρ, μυθοπλασίας ή animation και τι είναι άραγε καλύτερο για κάθε ομάδα και θέμα που επιλέγουν τα παιδιά;

Ένα πρακτικό εργαστήριο από την Dagie Brundert.

Πέντε κινούμενα σχέδια μικρού μήκους από την Πολωνία, τη Σλοβακία, τον Καναδά, το Ηνωμένο Βασίλειο και το Μεξικό, φτιαγμένα με ευφάνταστες τεχνικές (κέντημα, κολάζ, πλαστελίνη, ύφασμα), για παιδιά και μεγάλους όλων των ηλικιών. Χωρίς ομιλούσα γλώσσα, αφού οι μαγευτικές εικόνες τους αρκούν για να ξανανιώσουμε την ομορφιά της γνώσης, της φαντασίας, της φιλίας και της αγάπης του εαυτού μας και των άλλων γύρω μας.